| Yazarlar (2) |
Prof. Dr. Tülay EKEMEN KESKİN
Karabük Üniversitesi, Türkiye |
KAÇAROĞLU FİKRET
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Bu çalışmada, Tecer Dağı (Ulaş-Sivas) ve çevresinin hidrolojik, hidrojeolojik özelliklerinin, su kimyası ve kalitesinin ve Tecer Kireçtaşının karstik özelliklerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında alanın hidrojeoloji haritası hazırlanmış, su noktalarında ölçümler (debi, sıcaklık, pH, elektriksel iletkenlik, toplam çözünmüş katılar) ve su örneklemesi yapılmış ve alınan örneklerin kimyasal analizi yapılmıştır. Arazi ölçümleri ve hava fotoğrafları yardımıyla kırık izleri analiz edilmiştir. Sivas'ın güneydoğusunda bulunan inceleme alanının temelini Üst Jura-Alt Kretase yaşlı Çataldağ Kireçtaşı oluşturmaktadır. Bu birimin üzerinde sırasıyla Üst Kretase yaşlı Divriği Ofiyolitli Karışığı, Maestrihtiyen-fanesiyen yaşlı kireçtaşlarından oluşan Tecer Formasyonu, Lütesiyen yaşlı Bozbel Formasyonu, Oligosen yaşlı Selimiye Formasyonu, Miyosen yaşlı Karacaören ve Deliktaş Formasyonları, Pliyosen yaşlı Örenlice Formasyonu ve Travertenler, Pliyo-Kuvaterner yaşlı Soğukpınar Formasyonu bulunmaktadır. En genç birim ise Kuvaterner yaşlı alüvyonlardır. Çalışma alanının yıllık ortalama alansal yağışı 500 mm. olarak hesaplanmıştır. Tecer Deresi üzerinde havza çıkışında yer alan 15-259 nolu Tecer akım istasyonunun ortalama aylık akımları 0.135-4.032 m3/s arasındadır. Çalışma alanında bulunan kaynakların Temmuz 2000 dönemi debileri 0.5-398 l/s arasında değişmektedir. Kaynakların çoğunluğu karstik Tecer Kireçtaşından boşalmaktadır. Tecer Kireçtaşı için yağıştan süzülme yüzdesi % 55 olarak bulunmuştur. İnceleme alanındaki kaynakların elektriksel iletkenlik (EC) değerleri 215-2160 $mu$s/cm arasında, sertlikleri 10-119 Fransız sertlik derecesi (FS) arasında değişmektedir. Kaynakların büyük çoğunluğu sulama suyu açısından; ABD Tuzluluk Laboratuvarı Diyagramında $C_2-S_1$ sınıfında yer almaktadır. Akarsuların EC değerleri 630-886 $mu$s/cm arasında, sertlikleri 30-45 FS arasında değişmektedir. Aygır ve Ulaş göllerinin EC değeri sırasıyla 884 $mu$s/cm ve 12160 $mu$s/cm, sertlikleri 45 FS ve 500 FS' dir. Sulama suyu açısından; genel olarak akarsular ve Aygır Gölü ABD Tuzluluk Laboratuvarı Diyagramında $C_3-S_1$ sınıfında yer almaktadır. Bölgede yer alan Tecer Kireçtaşlarında yüzey drenajı ve süreksizliklerin kontrolünde bir karstlaşma gelişmiştir. Eklem sistemleri ve hava fotoğrafları incelemeleri; kırık izleri, eklem yoğunlaşma zonları ve faylar ile karstlaşmanın yoğunlaştığı zonlar arasında oldukça belirgin uyumluluğun bulunduğunu ortaya koymuştur. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Diğer hakemli ulusal dergilerde yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Cumhuriyet Üniversitesi, Yerbilimleri Dergisi |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 12-2001 |
| Cilt No | 18 |
| Sayı | 2 |
| Sayfalar | 87 / 102 |
| Atıf Sayıları | |
| TRDizin | 1 |
| Google Scholar | 4 |
| Google Scholar | 1 |
